लोकाभिमुख निवडणूक प्रक्रियेसाठी ‘डीजीटल ॲप’

v सी-व्हिजील, पीडब्ल्यूडी, सुगम, सुविधा, समाधान आदींचा उपयोग

यवतमाळ, दि. 13 : माहिती आणि तंत्रज्ञानाच्या युगात प्रत्येकच जण स्मार्ट फोन, संगणक, टॅब आदींसोबत जोडला गेला आहे. गतीमान युगात दैनंदिन कामकाम तसेच व्यवहार डीजीटल पध्दतीने होत असल्यामुळे नागरिकांची सुविधा झाली आहे. याचाच कित्ता गिरवत निवडणूक आयोगानेही निवडणूक प्रक्रियेसाठी डीजीटल ॲप उपयोगात आणले आहे.  

निवडणुकीदरम्यान आदर्श आचारसंहितेचे काटेकोरपणे पालन व्हावे, यासाठी ‘सी-व्हिजील’          (c-Vigil) हे नवे मोबाईल ॲप गत लोकसभेपासून कार्यान्वित करण्यात आले आहे. ‘सुलभ निवडणूका’ या ब्रिद वाक्यानुसार दिव्यांग मतदारांच्या मदतीसाठी ‘पीडब्ल्यूडी’ हे ॲप तयार करण्यात आले आहे. यासोबतच सुगम, सुविधा आणि समाधानच्या या हेल्पलाईनच्या माध्यमातून प्रशासन, उमेदवार आणि मतदारांमध्ये समन्वय होण्यास मदत होत आहे.

सी-व्हीजील : निवडणूक प्रक्रिया अधिक लोकाभिमुख होण्यासाठी आयोगाने ‘टेक्नोसॅव्ही’ उपाय अंमलात आणले आहेत. निवडणुकीदरम्यान आचारसंहितेचे उल्लंघन झाल्याचे निदर्शनास आल्यास ‘सी-व्हिजील’ ॲपच्या माध्यमातून नागरिकांना थेट ऑनलाईन तक्रार करता येणार आहे. ‘सी- व्हिजील’ ॲपचा वापर निवडणूक अधिसूचनेच्या तारखेपासून मतदानाच्या दुसऱ्या दिवसापर्यंत केला जाऊ शकतो. तक्रारीचे छायाचित्र अथवा व्हीडीओ पुरावा म्हणून थेट अपलोड करण्याची यात सुविधा आहे. कॅमेरा, इंटरनेट कनेक्शन आणि जीपीएस सुविधा असलेल्या अँड्रॉइड स्मार्टफोनद्वारे या ॲपच्या माध्यमातून तक्रार करता येते.

आदर्श आचारसंहिता भंग होत असल्याचे वाटल्यास नागरिकाने त्या घटनेचे छायाचित्र अथवा 2 ते 3 मिनिटांचा व्हीडीओ रेकॉर्ड करावा. जीपीएस प्रणालीद्वारे स्वयंचलित स्थान मॅपिंगसह फोटो अथवा व्हीडिओ या ॲपवर अपलोड करावा. त्यानंतर तक्रारदार नागरिकाच्या मोबाईलवर एक युनिक आयडी प्राप्त होईल. ॲप वापरकर्त्यास ‘सी –व्हिजिल’ ॲपद्वारे आपली ओळख लपवून तक्रार नोंदविण्याचा पर्याय उपलब्ध आहे. यामध्ये मोबाईल नंबर आणि इतर व्यक्तिगत तपशील ॲप प्रणालीवर पाठवले जात नाहीत. त्यामुळे निनावी तक्रारीच्या बाबतीत तक्रारकर्त्यास पुढील संदेश मिळत नाहीत. मात्र त्याच्या तक्रारीवर कारवाई केली जाते.   

तक्रार अपलोड केल्यापासून 100 मिनिटांच्या आत तक्रारीचा निपटारा करण्यात येतो. तसा संदेश तक्रारकर्त्याच्या मोबाइलवर दिला जातो. मतदारांना पैसा, मद्य, अंमली पदार्थांचे वाटप करणे, शस्त्रसाठा अथवा शस्त्रवापर, मतदारांना मारहाण, दमबाजी, चिथावणीखोर भाषण, पेड न्यूज,फेकन्यूज, मतदारांना आमिष म्हणून वस्तूंचा वापर, मतदान केंद्रापर्यंत मतदारांची मोफत वाहतूक, उमेदवाराची मालमत्ता आदी विविध प्रकारच्या आचारसंहिता उल्लंघनाच्या तक्रारी ‘सी –व्हिजिल’ मोबाईल ॲपवर करता येईल.

पीडब्ल्यूडी : दिव्यांग मतदारांपर्यंत पोहचण्याचे निवडणूक आयोगाच्या सुचना आहे. ‘सुलभ निवडणूका’ हे घोषवाक्यच यावेळी ठेवण्यात आले आहे. दिव्यांग मतदारांची नोंदणी, मतदान केंद्राचा शोध, व्हीलचेअरची मागणी इत्यादी सोयी उपलब्ध करून घेण्यासाठी ‘पीडब्ल्यूडी’ हे ॲप उपलब्ध आहे. प्रशासनानेसुध्दा दिव्यांग मतदारांसाठी मतदान केंद्रावर रॅम्प / व्हीलचेअरची व्यवस्था, दिव्यांगांना ने-आण करण्यासाठी वाहतूक व्यवस्था, स्वयंसेवक आदी उपलब्ध करून देण्याच्या सुचना केल्या आहेत.

समाधान : ही सुविधा 1950 या टोल – फ्री क्रमांकावर उपलब्ध आहे. जिल्हाधिकारी कार्यालयातील निवडणूक शाखेत ‘1950’ या क्रमांकाचा टोल-फ्री दूरध्वनी सुरू करण्यात आला आहे. मतदार यादीतील नाव शोधणे, निवडणुकीविषयक नागरिकांच्या अडचणी, मतदार यादीची माहिती, यासोबतच मतदारांच्या तक्रारींची दखल या माध्यमातून घेण्यात येणार आहे.

सुविधा : निवडणुकीच्या रिंगणात असलेल्या उमेदवारांसाठी निवडणूक आयोगाने ‘सुविधा’ नावाने वेब पोर्टल व मोबाईल ॲप सुरू केले आहे. याद्वारे उमेदवारांनी नामनिर्देशन पत्र भरणे, वाहन परवानगी, सभा/मिरवणुका व मतगणनेबाबत माहिती निवडणूक लढविणा-या उमेदवारांना तसेच राजकीय पक्षांना या पोर्टल व ॲपद्वारे उपलब्ध होणार आहे.

निवडणूक प्रक्रियेदरम्यान मतदार, उमेदवार व नागरिकांसाठी उपयोगात असलेल्या या डिजीटल ॲपचा सर्वांनी उपयोग करावा, असे आवाहन जिल्हा प्रशासनाने केले आहे.

०००००००